TAAS KAMAO!

TUGON KAY KUO MO-JO (9 Enero 1963)
-Mao Tsetung -- (Salin ni E. San Juan, Jr.)

Sa munting daigdig na ito
Ilang langaw ang walang pakundangang bumubunggo sa pader
Humihiging nang walang patid
Minsan ay nakapanghihilakbot
Minsan naman ay humihikbi.
Mga langgam na umaakyat sa puno ng balang ang naghahambog,
umaasta tulad ng isang makapangyarihang bansa
Ngunit madaling sabihin na ang mga salagubang ay nagsasabwatang
makayugyog sa mga ugat ng isang gahiganteng puno.
Sa Ch'angan, napigtal ang mga dahon at naipamudmod ng hanging kanluranin,
At ang mga palaso'y lumilipad, busog na nagpupumiglas.

Napakaraming gawain ang sumisigaw ng katuparan
At laging pinakakailangan;
Patuloy sa pag-inog ang mundo,
Ang panahon ang nag-uudyok.
Lubhang matagal ang sampung libong taon.
Sunggaban ang araw, sunggaban ang oras!
Sumisiklabo ang Apat na Dagat, mga ulap at tubig na nagngangalit,
Nayayanig ang Limang Kontinente, sigwa'y nag-aalimpuyo, umaatungal
ang kulog.

Durugin ang mga peste!
Ang lakas natin ay hindi mapipigilan.

--------
Mapagpalayang ika-118 na kaarawaan, dakilang guro, komunista, rebolusyonaryo, lider Mao Zedong!
Mapulang ika-43 na anibersaryo, TUNAY NA HUKBO NG BAYAN! (Disyembre 26)

Ang Mahigit sa Sansiglo ay Waring Walang Anuman

Galing ang larawan sa en.wikipilipinas.org

I
Ang mahigit sa sansiglo ay waring walang anuman.

Naririto pa rin
ang mga maharlikang nagnanais na maging alipin
na humiklas sa iyong hininga.
(Magugunitang matapos ang kanilang kataksilan
sa Bundok Buntis, Maragondon
ay pinilas-pilas nila ang "Katapusang Hibik ng Pilipinas"
at pinalitan ito ng Kasunduan ng Biak na Bato.)

Sila'y naririto pa rin, Bonifacio:
naghahari pa rin sa ating lupaing
nakasanla pa rin pati kaluluwa.


II
Sa Biak na Bato,
apatnaraang libong piso ang naging kabayaran
upang ideklara ni Aguinaldo
na bandera ng mga bandolero, bandido't ladron
ang watawat ng mga Anak ng Bayan
at kanyang saluduhan
ang bandila ng Espanya.
Tumalilis siya patungong Hong Kong
bitbit ang magkapatid na Paterno
at iba pang "kapatid ni Cain."

Subalit sinuyo sila ng Estados Unidos
na noo'y kaaway na mortal ng Espanya
at inalok ng tulong sa pakikidigma,
at sila'y bumalik sa Pilipinas
upang muling magtimon sa Himagsikang
ipinagbili nila pati dangal sa Biak na Bato.
Sa Kawit, kanila pang
ipinagsigawan ang "kasarinlan" ng Pilipinas
na nasa mapagkandili diumanong kamay
ng "Dakila't Makataong Bansang
Hilagang Amerikano."

Ngunit ang kasarinlang natamo
ay "tanikalang ginto" lamang pala
at doon sa mga larangan,
muling umalingawngaw ang mga putok ng baril.

Sa muling nagbangong Himagsikan,
dumanak ang dugo ni Luna --
sa kamay ng sariling mga kababayan,
mga tauhan ni Aguinaldo --
matapos ang kanyang pagsigaw ng:
"Mabuhay ang kasarinlan!
Kamatayan sa awtonomiya!"

Samantala,
sa hanay ng Rebolusyonaryong Pamahalaan,
ikinalat ang kamandag ng kabulaanan
laban kay Mabini.
At siya'y nagbitiw sa tungkulin.

Bonifacio, batid nating si Mabini
ay mortal na kalaban ng pananakop --
kagaya ni Luna.

Habang tinutugis palang parang daga
ng mga puwersa ni Funston si Aguinaldo,
naglalaro na sa kanyang isip
ang muling pakikipagsapakat
sa mga kaaway ng kasarinlang
dinilig ng dugo ng ating mga tunay na kapatid.
Matapos na madakip ni Funston,
agad na sumaludo si Aguinaldo
sa bandila ng Estados Unidos
at muli niyang dinurhan sa mukha
ang mga manghihimagsik na Anak ng Bayan --
kabilang na si Sakay,
na sa malao't madali'y ipagkakanulo sa bitayan
ng mga pumatid sa iyong paghinga.


III
At hindi matatapos doon
ang kanilang pang-aagaw ng tagumpay
at pagkakanulo sa pakikibaka.


IV
Sa Pambansang Asambleyang natayo,
nagputakang parang mga manok
ang mga Quezon at Roxas
at sila'y nag-unahang parang mga daga pa-Washington
gayong ang hangad lamang nila kapwa
ay kasarinlang gumagapang
at inaalalayan ng Amerika.

Bonifacio, ang mga kapatid din ni Aguinaldo
ang kumilala sa "karapatan" ng Hapon
na gapusin ang Pilipinas
at paulit-ulit na bayuhin ng puluhan ng baril
ang humpak na tiyan ng ating mga kapatid.

Sila rin ang yumakap nang buong higpit
sa "kasarinlang" nagbigay ng pagkakataon sa Amerika
na lamuning tuloy-tuloy ang ginto't bulaklak
ng lupaing Pilipinas --
kasarinlang "lukob ng dayong bandila,"
kung saan ang Pilipinas
ay patuloy na nakasanla pati kaluluwa.
At ito'y pagyakap na kasama pati mga hita't binti.


V
Sila ang unang pumalakpak
nang iladlad ni Marcos ang tabing ng karimlang marahas
at sa EDSA,
nang masunog sa poot ng taumbayan ang tabing,
mabilis pa sa kidlat
na hinablot nila ang watawat ng pakikitalad
na taumbayan ang siya namang talagang tumatangan
at walang kahihiyang sila ang nagwagayway nito.

Gayundin ang ginawa nila
nang sa pangalawang pagkakataon --
labing-apat na taon matapos mapalayas si Marcos --
ay maging tagpuan ng poot at pag-asa ang EDSA.
Kalaunan,
nalaglag kapwa ang mga maskara nina Estrada't Arroyo
at napatunayang iisa lang pala ang kanilang mga mukha.

Ginawa nila ang lahat nito
habang nagpupugay sa dayong bandilang
nakalukob pa rin sa ating watawat.


VI
Ganito ang ginawa nila, Bonifacio --
sapagkat ang tunay na hangad nila
ay hindi ang kalayaan, hindi ang dangal
kundi ang mga susi, ang mga susi
sa mga bastiyon ng kanilang pinapanginoong mga dayo.


VII
Huwag munang humimlay, Bonifacio
sapagkat ang "Katapusang Hibik ng Pilipinas"
ay hindi siyang naging katapusang hibik.
Hindi natatapos ang hibik ng Pilipinas,
hindi matatapos ang hibik ng Pilipinas
hanggang sa hindi nalalagot ng punlo
ang matandang tanikala
at hanggang sa hindi napaluluhod at napahahalik sa lupa
ang mga nagkanulo't patuloy na nagkakanulo
sa ating Himagsikan.

Pasasalamat na walang hanggan, Dr. Renato Constantino -- Ang May-akda

2007, Nobyembre 16

--Alexander Martin Carteciano Remollino--

Katulad Ka Nila sa Kabila ng Iyong Kaibhan

Galing ang larawan sa Arkibong Bayan.

Kay Ricardo Ramos, kapitan ng Brgy. Mapalacsiao sa Hacienda Luisita at presidente ng Central Azucarera de Tarlac Labor Union (CATLU), pinaslang noong Oktubre 25, 2005 habang ipinagdiriwang kasama ng ilang tanod-baranggay ang pagkakamit ng back wages ng mga kasapi ng nasabing unyon sa gitna ng welga ng mga manggagawang-bukid at manggagawa


Marami silang nauna sa iyo.

Mahigit sila sa sampu,
mga kapitan ng baranggay
na ipinatawag sa bahay
ng gobernador na naging oposisyunistang senador.
Sila'y pumasok sa bahay na iyon
at hindi na nakita kailanman.

Katulad ka nila
na nawala upang hindi na magbalik kailanman
sa panahong tulad ngayon
na hindi matahimik
ang mga manggagawa ng tubuha't ng gilingan
na binubuhay sa bingit ng kamatayan
ng mga panginoon ng lupang hindi nila lupa,
ng mga mamumuhunan ng salaping katas
ng lupang ninakaw.

Ang ipinagkaiba mo, Ka Ric,
ay ito:
kahit paano,
alam naming pinasambulat ng dalawang punlo
ang iyong ulo
sa lupa ng sarili ninyong likod-bahay
at hindi ka pumasok sa bahay ng mga naiwan
ng gobernador na naging oposisyunistang senador
upang hindi na makita kailanman.

Sa kabila ng kaibhang ito
ay wala kang ipinagkaiba sa kanila.
Katulad ka nila
na kinitlan ng buhay sa Hacienda Luisita
habang nasa unahan
ng mga manggagawa't mamamayang
humihingi ng buhay.


--Alexander Martin Carteciano Remollino--
2005, Oktubre 28

Buwan ang Aking Gabay

Madilim ang paligid

binabagtas niya ang madilim na daan upang makatakas.

Kamay at braso ang nagsisilbing panghawan sa mga talahib-

na nagiging sagabal sa tinatahak niyang landas.

Takbo't lakad-

inaalipin ng takot ang mga binti't paa.

Nagpasalamat siya sa mga kuliglig-

ang mga daing at paghihirap ng mga kasama'y hindi na naririnig.

Nagpasalamat siya sa dilim-

Nawala sa kanyang paningin

ang mga kasama niyang nakahandusay at pinatay.

Nagpasalamat siya sa bahagyang liwanag ng buwan-

nakita niya ang daan ng pagtakas.

"Ayaw kong mangyari sa akin ang sinapit ng aking mga kasama--

kailangan kong makalayo sa sakim na Asendero."

Ngunit, natigilan siya sa pagtakbo nang wala na siyang maaninag.

Ang buwan na nag-iisa niyang tanglaw;

natakpan ng ulap.

"Ito na ba ang hangganan ng aming ipinaglalaban?"

Napaluhod siya't sarili'y kinausap,

pumatak ang luha sa lupa

"Hindi!

Hindi ko sila maaaring talikuran."

Madilim man ang kanilang kamatayan

may liwanag pa ring naghihintay-

palalayain ng ulap ang buwan-

May paparating na bagong umaga

para sa pakikibaka-

at katarungan.

--Lenkurt Lopez--

Doon Kami

Doon,

mula sa payak na lupa
bumungkal ng bagong pag-asa
tinaniman ng kaluluwa-

simula nang buhay
simula nang tadhanang
makabuo ng bagong likha
sa puso ng isa't isa.

Doon,

nagpatubo ng mga pananim
upang maging pantawid
sa kumakalam na sikmura

wala nang laman ang pitaka,
wala pang laman ang tiyan;
nakakaramdaman din kami,
may puso ang isa't isa.

Doon,

ibinahay na namin
ang buhay at pangarap
tinayuan ng mga haligi

tiniyak ang karapatan
tiniyak ang katatagan
ngunit bakit pinipilit
mawala ang puso ng isa't isa.

Doon,

binungkal na namin
ang natitirang pag-asa
at nagtundos ng pakikibaka

inagaw na ang hacienda
huwag na huwag ang kapirasong pita
dahil sa ngayon mas matindi ang kapit
ng aming puso sa isa't-isa-

doon kami
muling naging isa.

Oktubre 28, 2011. Halos 400 kapulisan, militar at mga security guards pa din ang nakapalibot at nagbabanta ng pagbuwag sa kampuhan ng mga magsasaka sa Brgy. Balite, Hacienda Luisita.


--Emmanuel Halabaso--

11/16

nang bumuhos ang ulan
may dugo sa tubuhan
noong Nobyembre disi-sais, dos mil kwatro
sa sais mil kwatro syentos trenta y singko
ektarya ng Hacienda Luisita
paraiso ng mga magsasaka
na simbolo ng oligarkiya
ng isang pamilya
nilimot na ba ng panahon
ang pitong taon
nagmarka ang onse disi-sais
ang petsa ng pagkondena at pagtangis
kung sinong nagtanim
walang aanihin
kasamang ibinaon sa lalim ng anim
na talampakan
ang kanilang mga pangalan
tatangayin ng hangin
ang kanilang mga hiling
aalingawngaw sa nananatiling
saradong pintuan
ng isang maykapangyarihan
sa Malakanyang


--Jack Alvarez--

Tuesday Group

Sa pasilyo

ng paborito nilang tagpuan
madalas naririnig
ang kanilang kuwentuhan.
Nababakas
sa pinakikintab na sahig
mga halakhak
na kumakalat sa lugar.
Pawisan,
habang patuloy
ang pagnginig ng kanilang katawan
sa de aircon na tagpuan.
Malamig-
kasing lamig ng bangkay
at hustisyang
hindi nila maibigay.

Noong nakaraang Oktubre 2011, tumungo ang mga magsasaka ng Hacienda Luisita at ilang progresibong sektor sa tanggapan ng Supreme Court upang iparating sa kanila ang kanilang hinaing. Hanggang ngayon, hindi pa rin dinidinig ang kanilang hinaing.


--Emmanuel Halabaso--

asyenda

hindi malilimot ng lupa
ng hangin, ng tubig
maging ng mga kuliglig
ang inyong mga tinig
hindi nila mapapaknit
sa gulanit na isip
ang kasawiang sinapit
ninyong uring anakpawis.
hanggang kayang alalahanin
hindi nila ipalilimot
sa pusong may budhi
mga nangyari
noong ika-16 ng Nobyembre...


--Noel Sales Barcelona--

Mga Pataba't Peste

Kami--
na ilan taong inalila,
ngayo'y nangungulila
sa matamis na
kalinga.

Iyan ba
ang kahulugan ng dilaw,
simbolo ng kagalakan,
simbolo ng kaligayahan?
Tila kayo'y mga baliw.

Kami--
ay inyong kamayan,
nang maintindihan
ang aming kahirapan sa inyong
kahayupan.

Tadtad
ng kalyo,
tila binayo;
patingin ng inyo,
Masarap ibaon
ang walong pulgadang
kutsilyo.


--Noel Vinoya Gomez--
8 Nobyembre 2011

Undas sa Asyenda

Tuwing Undas,
nagtitirik sila
ng kandila--

kung 'di man sa kanilang
mga pisikal na hapag,
tiyak, may nagliliyab, nagliliwanag
sa hapag
ng kanilang mga alaala.

"Nasa'n na ang hustisya?"

Marahil ito'y tanong
ng bawat isa
sa panahon
ng kanilang pag-iisa.

Ngunit sa panahon
ng kanilang pagkakaisa,
tatanglaw
sa kanilang kaisipan

ang lunas.

Pagsapit
ng panahong iyon,
titirikan namin ng kandila't
paglalamayan

ang pagpanaw
ng kanilang paghihintay.


--Aris Remollino--
2011, Nobyembre 8

Wala Kahit Sino sa Patay o Buhay

[Kabilang din ang tula sa mga ambag sa Panata sa Paglaya (Free Randy Echanis) chapbook.]


Kayo'y inaalalang mga kaluluwa
di lang ngayon kundi araw-araw
ng magulang, anak at asawa
na salit-salit sa mga ospital,
morge, kampo-militar o kulungan.
Pa'no kayo tiniwalag sa lipunan
ng mga bayarang halimaw
na sa inyo'y nagpapangatal?

Naging pipi ang hangin
sa de-aircong mall na manhid.
Naging bulag ang mamahalin
ngunit pundidong ilaw ng Meralco.
Naging bingi ang kalsadang
bayad na ng dayuhang pautang
sa mga yabag na paligid-ligid
bago ang pagdukot na kalkulado.

Subali't lilitaw din ang bakas
ng kinaroroonan ninyo
kahit pa maging animo'y undas
itong himlayan ng pangungulila.
Bawa't kandilang aming ititirik
ay tutuldok sa pagkasabik
na muling kakatok sa pinto
kayong matagal nang nawawala.


--Dennis Espada--
Lungsod ng Muntinlupa
Nobyembre 2007



lilitaw din ang bakas ng kinaroroonan nyo...

Todos Los Santos

Galing ang larawan sa blog ng May-akda:
http://panitikanatbp.wordpress.com/

huwag ninyong ipagdasal
naaagnas na bangkay

mga bungo't kalansay

nakalagak sa hukay.

ipagdasal ninyo'y

inyong mga sarili

pagkat kaluluwa'y tahimik

sa nitso'y walang damdam,

walang imik, walang pighati

subalit pag-igik ay maririnig

sa mundong ibabaw

na saklot ng lintik.

--Noel Sales Barcelona--

Ber Ti Go

alay sa mga katulad nina Ginang Gloria at Ginoong Andal Jr., at sa kasuklam-suklam na pagkakakulong kay Ericson Acosta


Nakasusulasok
sa tuwi-tuwina
itong mga
aswang,
kapre,
tikbalang,
multo,
at kung anu-ano pang
mga halimaw
na naglipana sa kaisipan
ng mga ikinagagalak
ang tangan na hilakbot
ng buwan ng ber.

Ngunit,
'di hamak namang
nakasusulasok

at

nakakikilabot
sa tuwi-tuwina
itong mga
multo,
tikbalang,
kapre,
aswang,
at kung anu-ano pang
mga halimaw
na dinaratnan ng tagtuyot
ng paglimot
sa kaisipan ng marami
tuwing sumasapit
ang buwan ng ber.


--Aris Remollino--

BER[MONTH]DUGO

Papasok na ang buwan ng Nobyembre, tulad ng pagpasok ng buwan ng Setyembre, hudyat ng simoy ng "BER." Ang buwan ng Ber ay simbolo ng paglapastangan sa Sining--ng ilang mga negosyante--sa Banal na Pamilya. Dumadagsa ang mga ilaw na patay-sindi, mga parol na kaakit-akit na tila mga babaeng sumasayaw. Hindi alam ang tunay na gamit at kung paano ginagamit ang simbolo ng Banal na Pamilya.

Halos walang ipinagkaiba ang buwan ng Nobyembre sa mga buwang may "BER." Ginugunita natin ang mga mahal nating pumanaw, at ang araw ng mga Santo, subalit nangangaladkad ang mga sining kababalaghan o katatakutan sa ating kapaligiran.

--Lenkurt Lopez--

Ped Xing 7th Feature: Occupy Movement

Nagkaroon kamakailan ng malawakang pagsasanib-puwersa ng iba’t ibang sektor ng bansa, maliliit na pangkat man o pang-nasyonal. Kahit iba-ibang sektor ang kanilang kinabibilangan iisa lamang ang kanilang sigaw. Sigaw na iba-iba man ang tono, lalim at lakas ngunit ang kabig nito sa kinauukulan ay tila pagbatok sa natutulog sa pansitan.

Dahil dito nakikisanib din ang mga makata ng Kilometer 64 Poetry Collective sa Occupy Movement upang maipakita ang pakikiisa ng pangkat sa layunin nilang gisingin ang mga natutulog at nagtutulog-tulugan sa ating pamahalaan.

Narito ang ilang tula ng mga makata ng nasabing pangkat na may iba’t ibang pagkakakinlanlan sa paglalarawan sa uri ng pagkilos na ito.

Basahin ang Mga Tula sa Pinoy Weekly

Ped Xing 6th Feature: Mga Tulang Parangal Para Kay Gregorio “Ka Roger” Rosal

Kamakailan lang napabalita sa dyaryo, radyo at telebisyon ang paglisan ni Gregorio “Ka Roger” Rosal, tagapagsalita ng CPP-NPA.

Naging isang malungkot na balita ito sa mga tagapasunod at tagapagpataguyod ng kanyang pakikibaka. Ngunit, tulad ng pagkawala ng isang dakilang imahe, ang kanyang pagkamatay ay hindi dahilan ng pagwakas at pagwasak ng kanyang paniniwala at paninindigan.

Simula pa lamang ito ng lahat.

Naririto ang mga tula mula sa mga makata ng KM 64 na nagpapahalaga sa ambag ni Ka Roger sa larangan ng pakikibaka sa Pilipinas.

Basahin ang Mga Tula sa Pinoy Weekly

Ano Na Nga Bang Petsa Na Sir?

Matapos kong mabasa ang librong Gerilya, maraming tanong ang namahay sa utak ko. Tanong na kailangang masagot upang hindi mahulog ang di-plastardong ideyolohiyang dumidikit sa isip ko. Hindi naman ako nabigo kahit alam kong hilaw pa ang aking pananaw, naintindihan ko ang kailangang intindihin. Tulad ng pasasalamat ng may-akda ng Gerilya sa mga magsasaka, abot-langit din ang pasasalamat ko sa kanila. Sila ang sumagot sa mga tanong na matagal nang nakagarahe sa isip ko. Dahil minsan nang sumagi sa isip ko kung ano ba ang mga adhikain at patutunguhan ng lihim na rebolusyon at lantarang pakikibaka, hindi ko alam kung tama ba ang aming ipinaglalaban.

Salamat sa mga magsasakang nakilala, nakausap, nakasama, nakainuman at nakapalitan ko ng pananaw habang tinutunaw ang andam at kaluluwa ng alak.

Hindi maitatago ang paghanga ko sa kanila, ang kalyuhing palad ang nagsisilbing sundang para maitawid ang buong sirkulasyon ng pagsubok--lulusong, maghahawan, aahon, lulusong, magtatanim, aahon at aani. Ngunit ang pag-ani ay hindi maaaring ihalintulad sa pagsibol ng mga namumukadkad na bulaklak--hindi, malabo at walang hustisya para sa karamihan ng magsasaka. Habang nag-iipon sila ng lakas at naghahanda para sa kinabukasan, ang pyudal na pamamahala ng mga panginoong maylupa ang tumitibag sa pangarap na kanilang ipinupundar.

Nagtataka ka ba kung bakit hanggang ngayon ay may kanin kang nakakain, may bigas kang nasasaing? Kung bakit may mga nakakain pa tayong produktong galing sa lupa? Maaaring hindi--o hindi mo alam--o wala sa iyong puwang ang mga katanungan. Pero kung ang mga katanungan ay sumisipa at sumusuntok sa ating isip, may maisasagot tayo, hindi man ito pormal o kongkreto, negatibo man ito o positibo, may kwenta man o wala. Ilang rehimen na ang nagdaan. Iisa lang ang hinaing ng mga nagtatanim. Iisa lang ang hiling: tunay na repormang agraryo.

Noon pa man, umaalingawngaw na ang mikropono; kumakaway at nakikipagkamay ang mga pulitiko, kasunod nito ang pagbaha ng pangako. Pangakong umaanod sa buong bayan, kahit mangusap na ang mga may ubo, nagkakautang pa ang kanilang mga apo.

Oo, hindi natin lahat pwedeng isisi sa lumipas--at kasalukuyan-- administrasyon ang lahat ng paghihirap, pero pwede nating ipagsigawan ang mga pangakong itinambak na lang tulad ng isang basahan. Darating ang bukas. Ang mga dahilan ay yuyuko at makikiusap--ang himig ng bakit ay mawawalan ng katanungan.

--Lenkurt Lopez--

Rosal by Lucius Avinante and Carlos dela Cruz

Ang rosas ng pakikibaka ay hindi lamang inaalay sa isa. Ito ay para sa lahat.

Basahin ang mga tula sa Rizal News Online

Ped Xing 5th Feature, Parangal sa Mga Bayaning Magbubukid

Ang laban para sa tunay na reporma sa lupa ay isang masalimuot na pakikibaka. Pinagbuwisan na ito ng maraming buhay.

Tampok sa Ped Xing ngayong ikalawang linggo ng Oktubre ang pagpaparangal sa ilang bayaning magbubukid. Narito ang tula para kay ka Pedring Laza, isang lider magbubukid sa Hacienda Luisita at ama ng isa sa mga napaslang sa nangyaring masaker noong Nobyembre 2004. Narito rin ang tula para kay Rogelio “ka Mamay” Galit, tagapagsalita ng Kalipunan ng mga Magsasaka sa Kabite, na kahit pumanaw na ay nagawa pa ring isama sa mga kinasuhan ng gobyernong Cojuangco Aquino. Tulad ni Apo Laza, karamdaman din ang kumitil sa kanyang buhay.

Brutal namang napaslang si Fermin Lorico, lider magsasakang kasapi ng Kahugpongan Alang sa Ugma sa Gagmay’ng Mag-uuma sa Oriental Negros (Kaugmaon) at isang masugid na tagapagsulong ng Genuine Agrarian Reform Bill. Matapos dumalo sa isang anti-Charter Change rally noong June 10, 2009 ay binaril ng ilang beses na dagli niyang ikinasawi.

Magsisilbing inspirasyon at hamon ang kanilang buhay upang igiit ang kawastuhan na maipamahagi ang lupa sa mga magsasaka. Ang tunay na nagmamay-ari nito.

Basahin ang mga tula sa Pinoy Weekly

Awit Kay Steve Jobs ni Richard R. Gappi (with English Translation by Aris Remollino)

Si Steve Jobs ay kinikilala bilang co-founder, chairman, at CEO ng Apple Inc. Kabilang din siya noon sa Board of Directors ng Walt Disney Company noong 2006, matapos itong mabili ng Pixar Animation Studios--kung saan siya nagsilbing Chief Executive.

Sa pamumuno rin ni Jobs umangat ang kasikatan ng Apple Inc. Sa pamumunong iyon ipinanganak ang mga produkto tulad ng iPod at iTunes, iPhone, at iPad, na pumatok sa panlasa ng mga tagasubaybay ng makabagong teknolohiya.

Pumanaw si Steve Jobs noong ika-5 ng Oktubre, 2011. Iniwan niya ang kanyang asawang si Laurene, at apat na anak.

Kayraming mga taong tinatanaw si Steve bilang inspirasyon. Kabilang na rito ang inyong lingkod at ang kamakatang taga-Angono, Rizal na si Richard R. Gappi. Nagsanib-pwersa kami--makata at tagasalin--upang pagpugayan ang alaala ni Steve, pati na rin ang kaniyang mga naging ambag sa pagpapaunlad ng konsepto ng--at pagpapalawak ng ating pananaw sa--sining ng teknolohiya.

Basahin ang tula sa Rizal News Online

Ped Xing 4th Feature, Mga Tula ng KM64 Ukol sa Irrigation Budget ng DA: P5.10 Lamang sa Bawat Ektarya

Hindi matanto ng mga kasapi ng Kilometer 64 Poetry Collective kung anong uri ng pag-iisip ang pinairal ng Department of Agrarian Reform sa kanilang paglalaan ng limang piso’t sampung sentimo sa bawat ektarya ng lupang pagtataniman ng mais. Ano nga kayang uri ng repormang agraryo ang nais ipalaganap ng D.A. sa ating bansa? May saysay nga kaya ang nilaang pondong ito ng D.A.? Pakinggan natin ang opinion ng mga suking makata mula sa KM64.

Basahin ang mga tula sa Pinoy Weekly

Huwag N'yo Muna Akong Batiin ng "Happy World Teachers' Day"

*Entri sa "I Inspire the World" Poetry Contest noong 2010


Siguro’y talagang suplado lang ang Ser n’yo
O talagang me andropause na yata o wala lang modo
Subalit paumanhin kung hindi nagpasalamat sa inyong text
O isang hilaw na ngisi ang ibinayad sa inyong message

Nalimutan n’yo na yata ang leksyong inaral
Sa mga pakana ng mga Kapitalistang butakal
At pag-atake sa sentimentalismo’t emosyon
Sa pag-iimbento ng mga plastikang okasyon

Upang bundatin lamang ang kanilang kaban
Sa pagpapalitan nang bating walang laman
Tulad ng mga kabaro ni Damaso, Salvi at Fray Botod
Na nagmilagro ng mga Piyesta at pagpapagod

Upang busugin lamang ang sari-sariling tiyan
At kati ng mga daliri sa sugal at kalayawan
Gawing Santo ang Krus pati na ang Mesa
Upang maitahaya ang lechon, alak at serbesa

Huwag nating hayaang magbunyi ang Globe, Smart at Sun
Sa mga quotation at pagbating sila rin naman ang may kagagawan
Malalanta lang ang bulaklak n’yo sa aking mesa at ang kard ay di mabubuklat
Isisingit lang ‘yan sa bunton ng mga papel, memo, kung anik-anik at mga aklat

Huwag nyo muna akong batiin mga anak na aral ay itinalastas
Sa isang nagsunog ng bandila ng Kano sa ialalim ng overpass
Sa tapat ng Dakila raw nating ipinaghahambog na Pamantasan
Sampu naman ang naging parrot sa mga call centers ng dayuhan

Sa isang naging mayumi at magiliw na guro sa estudyante
Ilan sa inyo ang naging masahol pa sa T-Rex at tigre?
Sa isang nagsilbi sa tao, sa bayan at sa Panginoon
Ilan sa inyo ang namulaklak ang dila’t nag-asal-poon?

Huwag n’yo muna akong batiiin aking mga anak
Hindi pa ganap ang pagmamagaling at galak
Hindi pa ako kasinghusay ng gurong nais kong maging
Natitisod, pumapalpak, nawawala pa rin sa hulog at tayming

May mga pagkakataong kailangan kong hindi siputin ang ating klase
Dahil may tinatapos na tula, kuwento, kabanata ng nobela o pasakalye
O nakikipagtalo sa mga brusko sa egroup o facebook na bumubusal
Sa bibig ng mga api at inaapi ng Estado at ng Naghaharing uring barubal

Sa mga pagkakataong nahuhuli sa klase dahil kailangang makipagbrasuhan
Sa GSIS, Pag-ibig, Coop at kahit saang makapag-aagdong sa “kayamanan”
Ang titser man ay kumakain din, nagkakasakit at may sandamakmak na inaabutan
Nililigalig din kami ng nagririnyegong sikmura; katawa’t isipang hapo at kinabukasan

Sa mga pagkakataong nagkakamali ang bolpen at paghuhusga
Sa mga grado ninyong natatanggap na nabawasan o nadagdagan ba?
Ilang daan kayong papasadahan ng isip ang mga gawa at isinaysay?
Kung minsan, naginginig din ang aming mga isip at kamay

Sa mga situwasyong ako’y nagtatampo kapag may bakanteng bangko sa harap ko
At sa sobrang yamot ay tinatakan ng “absent,” ikaw, na kaya pala wala rito
Ay kailangang maghanap muna ng ikabubuhay ng sarili at pamilya
Sukdang magpaalila o mag-alok ng beer ang iyong mini at ngiting pinapilya

Sa mga sandaling hindi agad nababasa sa mata ang dinadalang problema
Sa mga pagkakataong minamahalaga ko pa ang ponema at morpema
At nababalewala ang tunog at salita ng naghuhumiyaw na palang puso at kaluluwa
Sa pagkakataong hindi agad nasusukat at naitutugma ang talinghaga ng iyong drama

Sa mga sandaling napupulaan ang ulat at nalilimutang ang agahan at pananghalian
Ay ibinili ng pentel pen , manila paper at naglakad na lamang papunta sa eskuwelahan
Sa mga oras na hindi ka kinausap kahit napansin nang luyloy ang kaluluwa’t balikat
Dahil kailangang siputin ang klase at ang Dekana ay nagtse-tsek ng atendans

Sa mga pagkakataong nananakaw ko ang inyong mga oras at lakad
Sa mga lalim ng gabing pinatatalsik na tayo sa klasrum ng guard
Sa mga pagkakataong mga multo na lamang at tayo ang naiiwan
Sa mga inulcer at napagbintangan pa ng erpat na nakipagdeyt lang

Sa mga pagkakataong lumalayo tayo sa tunay na paksa upang dalumatin
Ang napapanahon at napakahalagang usaping hindi lamang para sa atin
Sa pagdidikdik ng Katuwiran na ang Aral ay kailangang lumundo sa pag-ibig sa Bayan
Sa pagkilala ng Katarungan at Pag-ibig at Pasasalamat sa Lumikha ng tanan

Huwag nyo muna akong batiin aking mga anak
Hindi ko pa iyan masasalo ng ngiti at galak
Tabak pa ring tumatarak sa aking ulirat
Ang hindi pa ganap na aking pagganap

Subalit kung loloobin ng Diyos na bigyan ako ng mahaba pang buhay
Hanggang sipain ako ng Estado sa gulang na ako raw ay mahina na at wala nang saysay
Sa panahong doon pa lang sana magsisimulang diwa’t dunong ay tumining
Ng isip ko’t karunungang hindi ko pa ngayon ganap na naaangkin

Wala mang okasyon ay doon mo sana ako hanapin anak ko
Kung sa isang saglit ay magunita, habang ikaw ay nasa isang Palasyo
O isinadlak upang maging tagalampaso, basurero o tagabunot ng damo
Alalahaning nilinaw ko yan sa inyo, paulit-ulit hanggang makulitan kayo

Doon sa panahong haligi o ilaw na kayo
Sa panahong kayo na ang guro o higit pa rito
Alalahanin sanang nasaan man o ano kayo
Saan mang pugad kayo inilipad ng mga pangarap n’yo—

Nag-aaruga ba ng hindi n’yo anak sa Hong Kong?
Naging titser ba ng mga anak ng dating Vietcong?
O nakapag-asawa ng Shiek at zillion ang datung?
Sumikat bang couturier sa Paris ng saya’t barong?

Backhoe operator, technician o welder ba sa Qatar o Saudi?
Paupo-upo lang ba sa malamig na opisina sa Silicon Valley?
Tagahugas ba ng puwet ng dayuhang tigulang araw at gabi?
O astang-palos at kriminal o Sherlock Holmes sa pagti-TNT?

Saan man kayo inilipad ng inyong mga pangarap mga anak ko
Nilinaw ko sa inyo, nilinaw ko sa inyo ang pinakamahalaga sa tao
Nilinaw ko sa inyo, nilinaw ko sa inyo ang pinakamahalaga sa tao
Sana’y nalinaw ko sa inyo, nalinaw ko sa inyo, ang pinakamahalaga sa tao…

At sa isang saglit na iyon na maalala ninyo ako
Doon ninyo ako hanapin mga naging anak ko
Hindi upang batiin o bigyan ng rosas o kard
O isang karton ng Dr. P o astig na postcard

Tulad ng isa sa sampung pinagaling ng Dakilang Mestro na mga ketongin
Bumalik ka, bumalik ka sana at at ako ay hanapin, hindi upang batiin
Kahit walang tamis na salita, kahit isa lamang maligamgam na sulyap-tingin
Maaninaw ko man lang sa mga mata mo ang pasasalamat na katiting

Doon ko pa lamang marahil tatanggapin nang buong-buo
Na ako’y naging isang tunay at ganap mong naging guro
At may karapatan na si Ser, na magsisirko at magpakalango
Sa sentimentalismo at emosyon ng mga hikahos na dungo.


--German V. Gervacio--

KM64 Ika-Anim na Chapbook: Kabyawan (Download)

KABYAWAN
Mga Tula Para sa mga Manggagawa ng Hacienda Luisita

Ika-anim na Chapbook ng KILOMETER64 Poetry Collective
Enero 2004

Tampok ang mga Tula nina:

Santiago Villafania | spin | Jonar Sabillano | Kristian Cordero |
Mark Funcion | Mark Angeles | Alexander Martin Remollino |
Noel Sales Barcelona | Maryjane Alejo | Rustum Gil Casia |
Jeremy Evardone | Prex Calvario | Medel Mercado |
Usman Abdurajak Sali | Isidro Binangonan | Ronalyn Olea |
Ramsel Roy Monsobre | Sadirmata | Gelacio Guillermo |
Danilo Hernandez Ramos | Kristoffer Berse

Free Download (Mediafire)

****

Mahigit dalawampung taon na ang nakalilipas mula nang unang isabisa ang Stock Distribution Option (SDO) sa Hacienda Luisita, ngunit wari'y wala namang naibigay na kapangyarihan ito sa mga magsasaka ng HL, na tumutayong mga stockholder ng lupain. Marahil ito rin ang nagsilbing mitsa ng aklasang isinagawa ng mga mamamayang saklaw ng Hacienda--na nauwi sa karahasan noong ika-16 ng Nobyembre, 2004. Nasaan sina Ginang Cory (SLN), Noynoy, Kris--pati na rin ang iba pang mga Cojuanco't Aquino--noong panahong iyon? Sino ang tunay na salarin sa masaker na naganap? Kayraming katanungan na hindi pa rin natutugunan hanggang ngayon. 

Samantala, tingnan natin ang mga pananaw ng mga kasapi ng Kilometer 64 Poetry Collective sa chapbook na ito. Basahin, pag-isipan, kilatisin, pag-aralan, saliksikin, ikalat, damdamin, pag-usapan.

Ngiti

Napanood mo ba ang huling balita
Tungkol sa nasunog na dalawang bata?
Nalitson daw sila sa loob ng bahay,
Habang naroroon sa Canada’t Dubai
Ang kanilang mahal na mommy at daddy,
At kamag-anak lang ang puyát na saksi.

Sa pagsasalaysay sa mga reporter,
Ang puyát na saksi’y parang di pa gising,
Naningkit ang mata at saka ngumiti
Nang ang cameraman ay parang de-susi
Na biglang nag-rolling na kita ang background,
Para ang report daw nila ay pang-award.

Bakit kaya ganun tayong mga Pinoy,
Nasunugan pero may ngiti ang taghoy?
Kahit nasa gitna ng grabeng trahedya,
Kayang humagalpak ang lutόng ng tawa.
Pag labas sa TV ng mga damdamin,
Di parang kawayan na hapay sa hangin.

Kadugo at hindi o may kapansanan,
Pag nasa trahedya ay tinatawanan.
Iba kaya ito sa mga mahilig
Magbigay-tumanggap ng handog at cash gifts?
Parang kalakaran ng kung sinomang lord,
Dumugas ng bansag kay mamang Robinhood.

Bakit kaya ganun tayong mga Pinoy,
Dinugasan pero may ngiti ang taghoy?
Kahit nasa gitna ng grabeng trahedya,
Kayang humagalpak ang lutόng ng tawa.
Pag labas sa TV ng mga damdamin,
Di parang kawayan na hapay sa hangin.


--Abet Umil--

Maalam Maghintay ang mga Magsasaka

BUWAN NG WIKA
31-day tula challenge ni German Gervacio
Day 2.

Maalam maghintay ang mga magsasaka
Batid nilang isang butil ng bigas
Ay mula sa isang butil ng binhi ng palay
Na bago pa man maitundos sa lupa
May paghahandang dapat na maisagawa

Maalam maghintay ang mga magsasaka
Batid nilang kailangang palipasin
Ang ilang araw at linggong magdamag
Bago simulan bawat umaga ng pag-aararo
Bawat umaga ng pagpapalambot sa lupa

Maalam maghintay ang mga magsasaka
Batid nilang pagkatapos ng pagpupunla
Ay mahabang takipsilim ng pag-aabang
At pagdidilig. Hindi lamang ng tubig,
Kundi pati pawis at dugo, higit na pag-ibig

Maalam maghintay ang mga magsasaka
Batid nilang may panahon ng paghahasa
Ng mga gulok, sundang at karit
May panahon ng paghahawan
May panahon ng paggapas at pag-aani

Maalam maghintay ang mga magsasaka
Batid nilang may aangkin ng lupang kanila
Batid nilang may panahon ng paniningil
May panahon ng pag-ani ng karapatan
May panahon ng pagkapatas

Maalam maghintay ang mga magsasaka
At hindi sila nahihimbing sa kanilang paghihintay
Mababaw ang tulog, tiyak nila ang oras ng paggising
Ang oras ng pagtindig
Ang oras ng paghawak ng kanilang mga karit.


--Pia Montalban--
2011, Agosto 2

Hindi Nalumpo ang Iyong Paninindigan

(sa alaala ni Rogelio "Ka Mamay" Galit, lider-magsasaka sa Cavite, 1957-2010)


Sa iyong mga huling araw,
tila ka iginapos sa luklukang may gulong.
Gayunman,
hindi nalumpo ang iyong paninindigan --
bagkus, nanatiling kasintatag
ng mga katawang "nagpapala
sa mga pinitak"
upang dugtungan ang hininga
ng buong daigdig.


--Alexander Martin Carteciano Remollino--
2010, Hunyo 11

Sa Piling ng mga Banal

Habang nakaluhod
at nananalangin sa maykapal,
nakapikit sila,
sa ganoong paraan,
kaya hindi napansin
ang pagtulo ng aking pawis
mula noo hanggang sa may kili-kili
kasama ang iba pang tumatabas ng tubo
at naghahagis ng bagong binhi
sa Hacienda Luisita.

Hindi nila napapansin,
mga kalamnang nais nang bumigay
balat na nanuyot sa sikat ng araw
sadyang marami silang ginagawa,
nagdarasal, nananampalataya;
habang nakapikit sila,
hindi nga napapansin
nadidiligan ng aming pawis
ang malawak na lupain
sa Hacienda Luisita.

Siyam na piso at limampung sentimo
ang hindi gaano madama
sa kapal ng kalyo sa aking palad
sa lapot ng dugo sa aming sikmura
dahil di magkasya ang tira-tira
mula sa pinang-abuloy nila
sa isang simbahan malapit
sa Hacienda Luisita.

Humihingi ng basbas, madalas,
sapagkat hindi kuntento
sa lawak ng haciendang
kinamkam ng kanilang pamilya
kahit dugo na ang nagiging asukal
sa mga tubong aming tinatabas;
sila na ang pinagpala
sila ang langit
at kami ang lupa
ngunit sa kanila pa din ang lupa
sa Hacienda Luisita.

Naglulumuhod sila
sa harap ng altar
at kinakausap ang mga santo at santa,
walang sagot na nakukuha
parang sa mga hinaing
ng bawat isa sa amin-
ang bawat paghukay ng pala
ang bawat pagbiyak ng lupa
ang bawat pagtabas ng mga tubo
ang bawat pagbagsak ng kabyawan
wala silang pakialam
sapagkat susubo na sila ng ostiya
malinis na ang kanilang kunsensiya
wala nang natira sa kanilang kaluluwa
habang nananatili pa din ang lansa
sa madugong lupain
sa Hacienda Luisita.


--Emmanuel Halabaso--
2011, Setyembre 26

High Five para kay Labang

Hindi madali ang buhay sa palayan,
hindi bale nang magkanda kuba,
magkaroon lang ng kinabukakasan.

Hindi 'tinatae ang hapag kainan.

Nagmamakaawa ako,
'wag sana ako maging tigang,
upang hindi isigang ang aking kaibigan.

--Noel Vinoya Gomez--
2011, Oktubre 02

Sining sa Panahon ng mga Pisante

Peasant month ngayong Octubre, kaya mainam na itampok ang mga sining na may kinalaman sa paksang ito. Hindi dapat baliwalain ninuman ang mga pisante, o magsasaka, sapagkat sila ang nagtatanim at nag-aani ng ating mga ihahanda sa ating hapag-kainan. Kung wala ang mga pisante, wala tayong bigas, tinapay, milo/ovaltine, kape, saging, mansanas, patatas, kamote, pechay, repolyo, kalabasa, ampalaya, maski herbal remedies tulad ng Ascof, My Marvel Taheebo, o Charantia. Ang Tunay na Tao ay pinahahalagahan ang bawat butil ng pawis ng mga magsasakang piniling mabuhay na pinagsisilbihan ang bawat isa sa atin. Hindi naman tayo mga DTNT tulad ng mga asendero't panginoong maylupang isnabero't gahaman, 'di ba? Kaya, tara na, mga kapwa TNT! Lumikha ng makabuluhang sining para sa ating mga kapatid na magsasaka!

Mga Patuloy na Hamon sa Mga Kapwa TNT

Mga patuloy na hamon sa mga kapwa TNT na manunulat: Pabasahin ang 'di karaniwang nagbabasa't akitin ang 'di karaniwang naaakit sa iyong akda; pagsipaging mangilatis ang walang sipag sa pangingilatis; pakilusin ang 'di karaniwang kumikilos; pag-aklasin ang 'di karaniwang nag-aaklas. . . At ilagay sa lugar ang mahihilig lumugar at walang pinaglulugaran.